.بسم الله الرحمن الرحیم.

محقق: زهرا نوروستا

الحمد لله رب العالمین وصل الله علی سیدناوحبیبناوطبیب قلوب العالم ابی قاسم مصطفی محمد/لاسییمابقیةالله العظیم فی العرضین و لعنةالله علی اعداعهم اجمعین
قال الحکیم فی محکم الکتاب عوض بلله من شیطان اللعین الرجیم بسم الله الرحمن الرحیم:لئن شکرتم لازیدنکم

بندگی کن تا که سلطانت کنند تن رهاکن تاهمه جانت کنند          خوی حیوانی سزاوارتونیست ترک این خوکن که انسانت کنند
همچوسلمان درمسلمانی بکوش ای مسلمان تاکه سلمانت کنن        تاتوانی درگلستان جهان خارشو،تاگل به دامانت کنند

خطبه(23)شریف نهج البلاغه مشتمل بر1. ضرورت تعاون باخویشاوندان2.تناسب نعمت هابااستعدادهای گوناگون.
تفسیروشأن این خطبه دراین تحقیق نخواهدگنجید وبه علت کمبود وقت ازگفتن کامل آن معذورهستم.

هدف ازانتخاب این هدف ازبین رفتن خودخواهی وناشکری نسبت به نعمات خداوندرحمان ورحیم است.همچنین به وجود آوردن رأفت وعطوفت بین خویشاوندان ونزدیکان که همان صله رحم است مباشد.
شیخ اجل اعظم ، حاج شیخ علی اکبرنهاوندی،شیخ محمد کاظم شیرازی وهمچنین مولاناسید ابوالحسن اصفهانی ازکسانی اندکه به این خطبه توجه نموده وبه تفسیرومعنی آن پرداخته اند.
الف)ضرورت تعاون باخویشاوندان :
وَمَن تَلِن حاشیَتُهُ یَستَدِم مِن قَومِهِ المَویدَة.(کسیکه به خویشاوندان خودمتواضع،مهربان وهمراه باشددوستی همیشگی آنهارابه خودجلب می کند). درحدیث آمده است که علی(ع)فرمود:البرکةُ فی مال مَن آتی الزَکاةَرواسیَ المُومنینَ وَوَصَل الاَقرَبینَ(برکت درمال کسی است که زکات بدهدوبامومنان مواسات کندونسبت به نزدیکان صله رحم به جاآورد). حضرت دربیان دوم میفرماید:چراانسان ازکمک کردن به عشیره وبستگان چشم بپوشید درحالی که زیان وخسران بزرگی دامن اورامی گیرد.

هیچ عاقلی دست به چنین کاری نمی زندوحاضرنمی شودکه سودبزرگی راازخودبه خاطرازدست دادن منافع کوچکی،دورکند.

بسیاردیده ایم ازمیان یک قبیله،فردیاافرادی متمکن میشوندوبه خاطرتکبروبخل ازبستگان خود دورمیشوندودوستان دیروزبه دشمنان امروزتبدیل میشوند،درحالی که اگربه شکرانه این نعمت ها، فروتنی وسخاوت رادربرنامه خودقرارمی دادند،نه تنهاازمحبت شان کاسته نمی شود،بلکه فزونی می یافت .

این موضوع قابل توجه است که تعبیر به<خاشیه>درجمله بالا،تاب دومعنارادارد:نخست این که اشاره به صفات وروحیات خودانسان باشدـ که درتفسیربالاامده ـ ودیگراین که اشاره به اطرافیان و کارگزاران بوده باشد.بنابراین مفهوم جماه چنین می شودکه کسی که اطرافیان اونسبت به مردم ،خوش برخوردومتواضع وپرمحبت اند،دوستی اقوام دورونزدیکش راهمواره به او جلب می کنند.بسیاردیده ایم کسانی خودشان ادم های خوبی هستند،ولی براثرخشونت اطرافیان وسوءبرخوردشان بامردم،همه از اطرافشان پراکنده شده اند.

ب)تناسب نعمت هابااستعدادهای گوناگون:
عده ای ازمردم گمان میبرند که همه ی نتایج وشئون بشردرهرحال تعیین شده ازپیش میباشدواین تعیین مختص قضاوقدرالهی است ویامربوط به محیط وتعلیم وتربیت وحوادث پیش بینی نشده است درصورتیکه این مواردازاراده وعوامل روانی متنوع که پیرامون انسانهاراگرفته وهرگونه کارگفتار اندیشه وتمایلات وخودخواهی هاسرنوشت آنهاراتعیین می نمایدوبدان جهت که عوامل مزبوربرای هرشخصی موقعیت خاصی ایجاد میکند.پس دونفررانمی توان پیداکردکه ازهرجهت مثبت ومنفی مساوی بوده باشند.

گروه دیگری می گویندبهترین جامعه ان است که بانادیده گرفتن آن موارد بایددرمیان افرادتساوی ایجاد کند.
جمله ای راکه امیرالمومنین(ع)می فرمایند:اختلاف انسانهادرقسمت معاش که مفادآن درآیه قرآن آمده است:
این قسمت الهی قطعاًازروی عدالت وحکمت است وغیرازاختلاف دربهره برداری ازموادمعیشت وامتیازات قابل توجه برمبنای چپاول واستثماراست که متاسفانه سرتاسرتاریخ رافراگرفته وچپاول دسترنج دیگران وتعدی برقسمت آنان ضدقضاوقدراست ومبارزه باعدالت وحکمت خداوندی است.
امیرالمومنین درفرمایشی دیگرمیفرمایند:
مَارَأیتُ نَعَمةٍمُوفوَرهٍ اِلّاوَالی جانِبُها حَقٌ مُضَیعٌ
من درهیچ جانعمت فراوانی ندیده ام مگر این که درجنب آن حقی ضایع شده وجودداشت.

(غفیره)دراینجابه معنی فراوانی اموال است.چنان که جمعیت فراوان رانیز«الجم الغفیر»می گویند.
شایسته است:
1)باصله رحم وحدت ومهربانی رادرمیان خود،خانواده وخویشاوندان بیش ازپیش بیشتر کنیم،زیرا روزی ازتخت به تخته خواهیم آمد.2)هنگام نیاز خویشاوندان به آنان کمک ومساعدت برسانیم.3)نعمت های خداراشکربگوییم وبرای کسب مقام های رفیع تقوابکوشیم. 4)خلع موجوددروحدت مسلمانان رامی توان ازاین راه پرکرد،تاجبهه ی حق علیه باطل راقوی ومستهکم کردودیگرکسی توان زورگویی به مارانخواهد داشت.
باتوجه به این تحقیق می توان گفت:
صله رحم باعث نزدیکی دلها به یکدیگرمیشودوبینی دشمنان وشیطان رابه خاک می مالد.
شایدلازم نباشد متذکر گردیم،رعایت تقوای الهی نوعی شکر گزاری به درگاه باریتعالی محسوب می گرددودرواقع شکرگزاری وسپاس گزاری واقعی وعملی همین قسم از شکر گزای می باشد .
خویشاوندان انسان بزرگترین گروهی هستندکه ازیکدیگرحمایت میکنندواضطراب وناراحتی راازمامیزدایند.پس بیاییددرهنگام مصیبت هانسبت به هم پرعاطفه ترین مردم باشیم وهمچنین نام نیکی که خداوند رواج دهد بهترازمیراثی است که دیگری بردارد.
خواجه درابریشم ومادرگلیم عاقبت ای دل همه مادرگلیم
وَسلامُ علیکُم وَرحمَتُ الله

الحمدالله ربّ العالمین و صلی الله علی أشرف الانبیاء والمرسلین سیدنا و نبینا محمد

وآله الطیبین الطاهرین المعصومین لا سیّما وارث الانبیاء وخاتم الاوصیاء بقیة الله فی إرضه

وحجته علی خلقه الحجّة الثانی عشر

الامام المهدی المنتظر (عجل الله تعالی فرجه الشریف)

ولعنة الله علی أعدائهم أجمین من الآن الی یوم الدّین

بسم الله الرحمن الرحیم

شهیده بنت الهدی صدر یار امام زمان (عج)

محقق: زهرانوروستا

1. خاستگاه شهیده آمنه بنت الهدی صدر
فرهنگ یکی از عوامل تأثیر گذار در تغییرات و تحولات جامعة اسلامی بوده و میباشد.این مقوله نمی تواند به صورت ناگهانی تغییر پیدا کند و یا به صورت تحمیلی بر یک ملّت مورد تحمیل واقع شود ؛ به دلیل اینکه هستة هرجامعه ای فرهنگ آن جامعه است و بدون آن ادامه حیاط ندارد، چرا که مانند هوا برای جامعه دارای اهمیت بوده و بدون آن احساس پوچی و بی روحی می کنند.
مذهب اسلام ،فرهنگ اسلامی ونگاه اسلام گونه ، همه و همه نشانگر فرهنگی هستند که هسته و شالوده های آن از اسلام نشأت می گیرد. لبنان نیز، یکی از مراکز مسلمانان عالم بوده و مذهب شیعه نیز در آن، به حداکثر جمعیت غلبه دارد ،پس هسته فرهنگی آنان نیز مربوط به نظام اسلامی و فرهنگ اسلامی می باشد . افکار و اعمال خود را مطابق با آن ترسیم کرده برای تحقق آن می کوشند.
1-1.وضعیت شیعیان لبنان
شیعیان لبنان که متولیان نامیده می شوند ، از بدو تشیع در لبنان حظور داشته ، ولی پس از شکست خلافت فاطمیان و سلطه ی عثمانی ، به یک اقلیت محروم تبدیل گشتند.این شیعیان در دو منطقه ی مجزا زندگی میکنند ، یکی درجنوب لبنان کنونی و دیگری در منطقه ی شمال شرقی. از ابتدای 1960 تا شروع جنگ داخلی 1975 شیعیان دچار دگرگونی عمیقی شدند که آنان را به یکی از عوامل مهم سیاسی لبنان تبدیل کرد.
شیعیان لبنان افرادی تأثیر گذار در پیشرفت کشورشان بوده اند . در گذشته ، “جبل عامل” مرکز اصلی شیعیان بوده است ؛ امّا امروزه شیعیان، در تمام نقاط لبنان یافت می شوند واین نشانگر تأثیر شیعه بر افکار و اعمال لبنانیان بوده است .
ویژگی دیگرشیعیان لبنان رشد سریع جمعیت آنان بود که مجبور شدند به سمت بیروت مهاجرت کنند و پس از آن بیروت نیز به یکی از مراکز تشیع تبدیل گشت . اما در قرن بیستم شیعیان دوست داشتند همانگونه که رتبه اول اقلیت مذهبی در لبنان بوده اند ، به عنوان اولین رتبه ی سیاسی در این کشور باشند پس اقدامات و تحرکات خود را آغاز کردند.
لبنان یکی از مراکز مهم تشیّع در جهان بشمار می رود.یکی از عوامل تقویت تشیع در این کشور تبعید ابوذرغفاری به ربذه بوده است. حتی در مدت زمانی که در شامات تشیع در حال گسترش بود نیز، لبنان شاهد فراوانی شیعیان در خود بوده و امروزه نیز شیعیان بخش اعظمی از جمعیت آن را تشکیل می دهند.
در آن دوران ، شیعیان لبنان مورد تضعیف قرار می گرفتند و نسبت به حق آنان چه در مباحث سیاسی و چه در مباحث دینی کم توجهی می گردیده است .لذا کمیته آمار مجلس اعلای شیعیان در تاریخ 24/2/1970 در طی گزارش اطلاعاتی اعلام کرد که اجحاف در حق شیعیان کاملا آشکارا بوده و مشخص است که فقط در مشاغل دولتیِ وزارت امور خارجه و موسسات دولتی ،25 تا 86 در صد از حق قانونی شیعیان در تصدی پست ها ی درجه یک و دو و سه تضییع شده است و این غیر از اجحافی است که در مشاغل پایین تر کشور رخ داده است.
درلبنان، این کشور پر جمعیت، که تعداد زیادی از مردم دارای مذهب شیعه می باشند در آغاز سخت گیری های زیادی نسبت به آنان شد و حتی، حق و حقوق آنان پایمال شده وشیعیان نمی توانستند، باز خواستی من باب حق خود داشته ، در طی امور قضایی اقدام کنند .
در سال 1970 آگاهی های ملی نسبت به محرومیت های شیعیان لبنان بیشتر میشود و در پی آن کنش های سیاسی بالا می گیرد که شاید حق از بین رفتة این مذهب باز پس گیری شود. اسرائیلی ها در این راستا دخالت های زیادی در آن دوران به عمل آوردند و حملات پی درپیی انجام دادند ، که این خود باعث سختی شرایط شیعیان در جنوب لبنان می شده است .
در این میان دولت متعهد می شود که به شیعیان جنوب لبنان کمک بکند و در طی آن به تجهیز مردم بپردازد ، اما این وعده ها عملی نمی شود و باری دیگرکمیته ای با حضور برادر آمنه بنت الهدی صدر یعنی امام موسی صدر، بر گزار می شود و آنا ن متعهد می شوند که خواسته های اهل جنوب را تأمین کرده و در صورت تخلف از تعهد از حضور در کابینه و پارلمان استعفا دهند.در پی اقدامات و پیگیری های طولانی دیگر که با رئیس جمهور وقت آن زمان انجام شد کمک هایی به دست آنان رسید.
تجاوزات اسرائیل، به روستا های مرزی جنوب ادامه داشت و نیرو های دشمن در تاریخ 12/5/ 1970با ورود به برخی روستا ها ،شمار زیادی از شهروندان را کشته یا زخمی و خانه های بسیاری رانیز ویران کرده بودند . این اقدام ، بی خانمان شدن حدود پنجاه هزار تن از ساکنان سی روستای مرزی در شهرستان های صور و بخت جبیل و حاصبیا را در پی داشت .
1-2. پایداری مذهب تشیع در لبنان
انسان آنگاه که در محیط کوچک خانه متولد می گردد، تحت تربیت مستقیم والدین خود قرار می گیرد ؛ و پس از رشد، وارد اجتماعات بزرگ تر می شود؛ مانند :مدرسه، اجتماعات مذهبی، ورزشی و… که همه آنها را اجتماع بزرگتری (جامعه) زیر پوشش دارد که انسان برای رفع نیازمندی های خویش ناچار از پذیرش آن است ؛ جامعه ای که در بر دارنده ی اجتماع خانواده ،مدرسه ، اجتماع قومی و عشیره ای و غیر آن است .
مردم لبنان افرادی عامل به امور مذهبی و آگاه به امور دینی هستند. اشخاصی صبور در راه حق ، که برای تحقق آن از جان خود می گذرند و نمونه ی بارز آن شهیده بنت الهدی صدر و برادر بزرگوار ایشان است . البته این روحیه درفطرت هر ملتی وجود دارد ، که آن اراده ی افراد است و باعث شکوفایی استعداد های خودشان می شود ، چراکه لازمه ی هر استعدادی توکل و در درجه ی دوم اراده ی خود آن فرد است . مردم لبنان با استفاده از این دو مقوله توانستند حق خود از چنگال جوامع زورگو بیرون کشیده در راه تحقق حق از جان و مال خود بگذرند.
بنت الهدی صدر در کتاب"ندای ایمان” مینویسد: «جامعه ای که در آن دو نیروی فضیلت و رذیلت باهم در کشمکش اند ، دین و اعتقاد دینی در لشگری مجهز به اندیشه و معنا قدرت های استعماری و چهره های گوناگونِ آن ، مقابله می کنند.»
شیعیان لبنان، مانند دیگر شیعیان جهان به وجود مقدس امام زمان (عج) اعتقاد داشته و برای رسیدن به رضای ایشان و در اصل برای رسیدن به رضای الهی می کوشند و از جان و مال خود می گذرند . این مقوله را در طول تاریخ به اثبات رسانیده اند و برای تحقق آن ، چه تلاش هایی که نکرده اند . روحیه تسلیم ناپذیری این ملت غیور نیز در این مطلب نهفته است که آنان خود را سربازی برای ایشان می دانند و خدمت در این راه را به عنوان یک نیرو و محرک برای حرّیت خود دانسته در راهش کوشش میکنند .
امام موسی بن جعفر(ع)فرمودند:
«با ترک اطاعت سلطان خویشتن را خوار نکنید. اگر سلطان شما عادل است ، از خداوند خواهان بقای او شوید و اگر ظالم است ، صلاح او را از خداوند بخواهید ؛ زیرا صلاح شما در صلاح سلطان شماست و سلطان عادل به منزله پدری مهربان است ؛ پس آنچه برای خود ردوست دارید برای او نیز دوست بدارید و آنچه برای خود نمی پسندید برای او نیز نپسندید.»
این مردم با قدرت با تمسک بر اینگونه روایات دانستند که داشتن رهبری مقتدر واطاعت از اوامرآن لازمه ی هر حکومت اسلامی است و حال آنکه چه بهتر این رهبر یک عالمی باشد که خود رنج دوران دیده است . آنان افرادی همچون شهید صدر وخیلی از افراد مطلع را همچون سید حسن نصر الله را که از زحمات زیادی در راه آزادی اسلام کشیده اند را به عنوان رهبر دینی و یا سیاسی خود بر گزیدند ، که همان تفسیر بر حق این روایت است . چرا که اینان افرادی عادل و با خبر از دین اند.
1-3. خانواده شهیده بنت الهدی صدر
ایشان فرزند مرجع فقید شیعه ، مرحوم آیت الله العظمی سید حیدرصدر الدین صدر ومادر ایشان دختر آیت الله شیخ عبدالحسین آل یاسین بوده اند . پدر و اجداد پدری و مادری وی عموماً از علمای دین و از بزرگان شیعه بودند .ایشان در سال 1356قمری ویا در 1316 شمسی در کاظمین دیده به جهان گشودند وبا کمک الهی توانستند به عرصة نویسندگی قدم بگذارند و با تفکرات نجات بخششان دنیای اسلام را نورانی تر از پیش کنند.
پدر بزرگ ایشان نیز از عالمان جلیل القدر جهان اسلام و تشیّع به شمار می رفتندکه در طی جنگ عثمانی«جزار» خود و فرزند بزرگش “سیدهبة الدین” رشادت های بسیاری را انجام دادند و سید هبة الدین در همان جنگ به شهائت رسید.
جد بزرگوار شهیده بنت الهدی صدر ، سید صدر الدین صدر ، فرزند سید شرف الدین موسی عاملی است که در سال 1193هجری در قریه «قشیب»از توابع جبل عامل متولد شد و پس از معرکه ی جزار به حوزه ی علمیه نجف رفت و در اثر تلاش و کوشش، طولی نکشید که در زمره ی عالمان زمان خویش قرار گرفت . ایشان با دختر مرجع بزرگ ، شیخ جعفر کاشف العطماء از دواج نمود و پس از چندی به ایران هجرت کرد و در شهر اصفهان اقامت گزید و سالها در این شهر به تدریس و قضا و فتوا پرداخت.
برادر ایشان امام موسی صدر که از بزرگان و عالمان زمانه بوده اند ونگینی دیگر در خانواده ی عالم و فرزانه ی ایشان که پرتو این نور را بر عالم اسلام و در میان جهانیان افکنده اند.
حاج شیخ محمود خلیلی میگویند:
« امام موسی صدر خصوصیات و ویژگی های روحی زیادی داشتند.انصافاً صحبت کردن درمورد تمامی آنها کار مشکلی است و وقت زیادی می طلبد .یکی از خصوصیات بارز آقای صدر که شاید سبب اصلی موفقیت های ایشان در کار ها بود ، صبر و بردباری و شکیبایی ایشان بود . انصافاً در حل مشکلات تحمل داشتند.»
حجت الاسلام و المسلمین حاج سید مرتضی مستجابی نیز در مورد ایشان می گویند:
«گر بریزی بحر را در کوزه ای خود نگنجد قسمت چند روزه ای
نوشته و کلام و گفتار همه وهمه محدود است و گنجایش بی نهایت هارا ندارد.این خود احساس من است در برابر آن اسوه فضیلت و مردمی و مجموعة کمالات اخلاقی و مطلق های امام موسی صدر . او به راستی حقیقت مجسم بود.»
ایشان در دها طرح اجتماعی و جمعیت های خیریه و فرهنگی مشارکت داشتند و جمعیت البرّ و الاحسان صور را مجدداً سازماندهی کرد و خود نظارت آن را برعهده گرفتند.حتی کمک های مردمی را برای این سازمان جمع آوری و با استفاده از آن موسسۀ فنی- حرفه ای جبل عامل را در شمال صور تأسیس کردند تا افراد کم در آمد را آموزش دهند . همچنین ایشان «بیت الفتاه» را برای افزایش سطح اجتماعی زنان در جامعه تا سیس کردند که در آن به سواد آموزی ، آموزش صنایع دستی پرداخته می شد و آموزشکدة پرستاری نیز بود.
از این رو می توان انتظار این را داشت که شهیده بنت الهدی صدر با داشتن چنین خانواده ی مهم و والا مقامی به چنان مرتبه ی اخلاقی و دینی و سیاسی برسد ؛ چراکه این عزم راسخ را از خانواده ی خود به ارث برده است و این مطلب در او نمادین گشته است که برای اسلام باید انسان از جان خود هم بگزرد و همین را ایشان در زندگی خود پیاده کرده اند و نشان تمامی حقیقت جویان مسلمان داده است.
2. دغدغه های بنت الهدی صدر مبنی بر مسائل دینی
1-1.نقش دینی حزب الله
مقاومت در کشور مذهبی لبنان دارای پیشینه ای تاریخی است و باید به این مسئله توجه داشت که مقاومت این ملت قیور ، تنها به این دوره محدود نمی باشد . تولد حزب الله تلنگری بزرگ به جهانیان شد که، ای دنیا! ما همان ملت بزرگی هستیم که در برابر زور گویی های یهودیان ایستادگی کردیم و نگزاشتیم که اسلام را چپاول کنند.
حزب الله آنطور که از نامش پیداست در راه خداوند و در حزب خداوند کار می کند و قدم برمی دارد. پس باید راهی را هم که میسازد با قوانین الهی باشد و از تربیت حسینی در آن استفاده کرد . این حزب الهی در ارکانش از تاکتیک های تریبونی و احزاب چپ و راست که باعث دو دستگی در افکار و اعمال می شود استفاده نکرده ، خود را ملزم بر حق الهی می داند .
اگر یک گروه با این گونه عقاید شهادت پروری و اسلامی گری، در یک جامعه ی اسلامی ، به کمک مردم مسلمان همان جامعه شروع به حرکت و مقاومت کند و حق مردم مظلوم خود را از چنگال یهودیان صهیونیسم بیرون بکشد ، طبعاً خداوند هم به آنان عزت و جلالی عطا می کند که شایسته ی حرکتشان باشد و هر کس بخواهد در این جامعه به درجه ای برسد پروردگار با نگاه ویژه ای به او یاری می رساند .
شهیده بنت الهدی صدر نیز در این جامعه ی پر از شور حسینی بزرگ شده و عقاید پر بار خود را از آنان در یافت کرده است . ایشان در چنین کشوری که پر از تلاطم بوده ، خود را ساخته و برای زندگی مهدوی آماده کرده است و در این راه از اشخاص زیادی الگو گرفته است ، چرا که قدم گذاشتن در این راه ژرف نیازمند یک نقشه ی دقیق وظریف می باشد و این نقشه تنها در دست اسلام حسینی بوده و هست و هرکه در آن قدم بردارد و حسینی گونه زندگی کند همانا مانند حسین (ع) از مقربان درگاه الهی خواهد بود .
در میان حزب الله ، یک رزمنده صرفا شخصی نظامی نیست که تفنگ در دست گیرد و بدون هیچ پشتوانه ی غیر نظامی ،(مثلا اعتقادی و یا اصولی در افکار خود شخص و…) برای دفاع از مرز و بوم منطقه ای و مرز مذهبی خود جان بر کف گذارد . در نگاه این حزب خدا، او یک شخص بالا مقام و یا حتی طلبه ای است که در یک حوزه در حال تحصیل است و این مقوله ای مقدس برای آنان می باشد . این نوع طرز فکر مخصوص آنها می باشد و دیگران از آن بی بهره مانده اند. چرا که روحیه ی شهادت طلبی حسینی را از کودکی در آنان شکوفا می کنند و آنان از همان کودکی با الگو گیری از ارزش های والای اسلام پا در عرش خدا دارند و با شهادت خود در بهشت به زندگی می پردازند.
براساس این الگو جان انسان کم مایه و شهادت مایه ی مباهات می باشد ، چرا که شهید زنده است و در نزد پروردگارش روزی می خورد و تمام رزمندگان آن خود را در برابر ایثار سید الشهدا کوچک و حقیر می بیند. پس مایه ی عجب نیست که شتاب آنان را برای شهادت ببینیم .
بنت الهدی صدر نیز خود را در این راه کوچک می دید و آقا و سرور خود را بزرگ می انگاشت و با این طرز تفکر بود که خود را در راه حق وقف کرده برای تحقق دین کوشید و از کمترین راه نیز فرو گزاری نکرده است .
1-2.آزار های دشمنان به آنان و مقاومت پی درپی
دشمنان اسلام همیشه به دنبال راهی بودند که این دین الهی را از میان برداشته و یا ارزش های آن را از بین ببرند تا اسلام مانندظرفی وارونه باشد . این دشمنان در این گونه اقدامات دست به کار های متنوعی می زنند ، حال چه نظامی و یا فکری و فرهنگی،که هردو در جان اسلام سهیم اند.
از آنجایی که کشور فلسطین در جنوب کشور لبنان واقع شده است ، لذا اسرائیلیان دوست دارند با کشور گشایی قدرت خود را گسترش داده و مانند مردمان فلسطین ، لبنانیان را نیز مورد ظلم قرار دهند. هر بار که حملاتی به لبنان انجام گرفته است ،مردم این کشور با رشادت های فراوان آن را سرکوب و نیروهای اسرائیلی را سرخورده کرده اند.
یهودیان اسرائیلی همیشه دوست داشتند که نیروی خود را بر تمام اغلیت های مذهبی به ویژه مسلمانان غالب کنند و این کار را با حیله های زیادی انجام داده اند . کار های فرهنگی ، که در تمام دنیا در حال اجراء می باشد و جنگ هایی که برای اعمال قدرت صورت گرفته و با نام های متفاوتی شناخته می شود ، همه و همه در نقشه های آنان سهیم است .
نادانی مسلمانان و چند دستگی مذاهب آنها میتواند در تضعیف نیرویشان تأثیر داشته باشد و برای اسلام ، گران تمام شود ؛ چرا که آخر تضعیف یک مذهب ، خدایی ناکرده انهدام آن است. پس این گروه خبیث در راه نابودی اسلام میکوشد ، مسلمانان را تضعیف کند و نادانی و چند دستگی را در آنان چند برابر کند .
مسلمانان چه برای مقابلة نظامی وچه برای مقابلة فرهنگی ، باید دارای سطح فکری بالا و آگاهی زیادی باشند تا فریب حربه و نیرنگ دشمنان را نخورند . شهیده بنت الهدی صدر در این راه نیز دست به خود شکوفایی زده است تا اسلام را به جهانیان بفهماند .
ایشان از یازده سالگی با تحصیل در حوزه های حدیث ، تفسیر ،اخلاق و همچنین سیره نزد برادرشان محمد باقر صدر به درجه اجتهاد رسیدند . ایشان دارای فعالیت های فراوانی در دو زمینة فکری و فرهنگی بوده اند و مجاهدت های زیادی در زمینة سیاسی به عمل آوردند .
از جمله فعالیت های فکری ایشان کتاب هایی است که در عرصة زنان ارائه کرده اند ، من جمله :
1.ای کاش می دانستم
2.دو زن و یک مرد
3.دیداری در بیمارستان
4.خاطراتی در تپه های مکه
5.به دنبال حقیقت
درمورد فعالیت های فرهنگی ایشان نیز آقای مرتضی تقوی میگویند:
« بانوی شهیده از این دسته نویسندگان هنرمند و متعهدو انقلابی بود. وی در طول عمر نسبتاً کوتاه و پربار خود ، خدمات فرهنگی ارزنده ای در جهت بازگشت به فرهنگ اصیل اسلامی کرده است . ایشان با تاسیس مدارس غیر دولتی در شهر های مهم کشور عراق و برای تربیت هرچه اسلامی دختران اقدام کردند.»
از صحبت های آقای تقوی بر می آید که ایشان با تأسیس مدارس و تربیت هرچه اسلامی دختران و امید های سرزمینشان می خواسته اند که جامعه را برای ظهور مهدی موعود (عج)، آماده سازند و دیگر نیازی به تربیت های غرب زده نباشد .
ایشان با تمام خدمات فرهنگی که برای جامعه اسلامی انجام دادند ، نگاهی نو را برای انقلاب اسلامی لبنان به و جود آوردند و کشور خود و تمام کشور های اسلامی را برای بازگشت به فرهنگ اصیل اسلامی آماده کردند.
فعالیت های سیاسی ایشان از سال 1336 به صورت های گوناگونی آغاز گشته است. ایشان به کمک علم و قلم خود رهبری شایسته برای زنان مسلمان بوده و آنان را با اتفاقات اطرافشان آشنا می کرده است . مقاله های ایشان در نشریةالرضوان نمونة بارزی از فعالیت های سیاسی ایشان بوده ، راه راستی را به انسان ها نشان می داده است .
خواهر امّ صادق می گوید:
« شهیده بنت الهدی صدر از کودتای 14 ژوئیه 1958 در عراق، فعالیت خود را آغاز کرد و دست به انتشار مقالاتی در برخی مجلاّت و روزنامه ها زد. در الاضواء با نام مستعار ا. ج، مطلب می نوشت. در کنار جنبه های ادبی در داستان ها و نوشته هایش، همواره سعی داشت کتاب هایی بنویسد که دیگران را به حقایق متعالی و اصیل اسلام رهنمون سازند. او ازدواج نکرد. اما مشکلات دیگران را در این زمینه حل می کرد.»
صدام در سال 15/1/1359 برادر ایشان یعنی محمد باقر صدر را دستگیر کرده و فردای آن روز ایشان را دستگیر کردند . ایشان پس از دستگیری برادرشان، سخنرانی ای در حرم حضرت علی(ع) انجام دادند که روشنگری بسیاری را در بر داشت . البته در پی آن منجر به دستگیری ایشان توسط صدام گردید و در آن زمان شکنجه های زیادی را متحمل شدند و در آخردر تاریخ 19/1/1359 به درجه رفیع شهادت نایل آمدند .
گفته شده است که پس از به شهادت رساندن بنت الهدی صدر از صدام پرسیدند که ، چرا ایشان را به شهادت رسانده اید و ایشان در جواب گفته است:
« من قضیه حسین(ع) را تکرار نمی کنم ، زینب بعد از برادرش زنده ماند و یزید و آل امیه را رسوا کرد.»

هم اکنون پیکر ایشان و برادر بزرگوارشان در قبرستان وادی السلام ، شهر نجف در مقبرة خانوادگیشان قرار دارد.

«نتیجه»
شهیده بنت الهدی صدر ، شخصی بزرگوار و فعال در سه عرصه مهم سیاسی ، فرهنگی و دینی بوده و در راه رسیدن به اهداف اسلام رشادت های وصف ناپذیری را انجام داه اند. عواملی که باعث به وجود آمدن این روحیة با ایمان در ایشان شده بوده است ، بسیار متعدد است و به خانواده و اجتماع اسلامی ایشان یعنی لبنان باز می گردد.
دغدغه های بنت الهدی صدر برای تحقق آرمان های دین اسلام ،کاملاً منطقی و قابل فهم است . نمونة بارز این دغدغة مهم در لبنان همانا حزب الله و مقاومت های پی درپی مردم در برابر مزدوران در می باشد . در آخر نیز با دستگیری ایشان و برادرشان و شکنجه آنان توسط ظالمان بزرگ تاریخ ، به درجه رفیع شهادت نایل آمدند .

« منابع »

1 . خسرو شاهی، هادی ،یادنامه امام موسی صدر، چاپ اول ، مرکز برسی های اسلامی، قم،1375 ش.
2 . شرف الدین ،حسین ، امام موسی صدر گذر ها و خاطره ها، ترجمه : علی حجتی ،چاپ اول ، امام موسی صدر ، تهران، 1388ش.
3 .عبدالله، بلقزیز ، حزب الله از آزاد سازی تا بازدارندگی ، مترجم:علی شمس ،چاپ دوم، موسسه مطالعات اندیشه سازان نور ،تهران ، 1389ش.
4 . للدراسات، باحث ، تاریخ احزاب شیعی در لبنان ، ترجمه:اصغری جواد،چاپ اول ، اندیشه سازان نور، تهران ،1388ش.
5 . هیئت تحریریه موسسه در راه حق ، تعلیم و تربیت و محیط اجتماعی ، سلمان فارسی، قم ،زمستان 1379ش .
6 . هیئت رئیسه جنبش آمل ، سیره وسرگذشت امام موسی صدر، مترجم:مهدی سرحدی ،چاپ اول جلد اول و جلد دوم ، موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر با همکاری جنبش آمل لبنان،1389ش.
7 . آمنه بنت الهدی صدر ، تاریخ رجوع : https://fa.wikipedoa.or g/wik ،(96/9/15)
8 . شهیده بنت الهدی صدر جهاد گر عرصه تعلیم و تربیت، تاریخ رجوع : https://www.jamaran.ir(96/9/16)